«نماینده»/علیرضا رحمانی: با وجود رکود نسبی خبر و تحلیل در بستر سیاسی جریان اصلاحات و تمرکز این جریان بر مسائل فرهنگی و اجتماعی از قبیل حجاب اما برخی گزاره‌ها نشان از عمق گیری اختلافات درون تشکیلاتی جریان مذکور دارد.

مصاحبه اخیر غلامحسین کرباسچی و حمله او به آذر منصوری و البته اظهارات متناقض فعالان میانه‌رو و رادیکال اصلاح‌طلب در خصوص انتخابات اسفندماه از دیگر کدهای رصدی ثبت شده است. هم‌زمان با موضوعات مذکور تمرکز برخی رسانه‌ها بر دو محور ۱ معرفی جریان اصولگرا به‌عنوان عامل خشن ساز و نفرت پراکن و ۲ تمرکز بر موضوع میزان مشارکت به‌عنوان پاشنه آشیل نظام برآورد از تحرکات سیاسی این جریان بوده است.

با توجه به نکات یادشده به بررسی برخی از کدهای رصدی مهم که نقطه آغاز برخی تحلیل‌ها بوده خواهیم پرداخت:

روزنامه شرق در گزارش خبری خود سعی بر برجسته‌سازی مصاحبه محمدعلی پورمختار فعال اصولگرا داشت. پورمختار در پایان در پاسخ به این پرسش که سید محمد خاتمی در میان اصلاح‌طلبان در کدام طیف می‌گنجد گفت: «آقای خاتمی گرچه مواضعی می‌گیرد که موردقبول نیست اما به‌هرحال او هنوز هم صراحتاً می‌گوید نظام را قبول دارم باآنکه به او انتقادهای بسیاری وارد است اما نمی‌توان او را در زمره طیف تندروها قرار داد.

روزنامه هم‌میهن در مطلب شدیداللحنی پیرامون اظهارات برخی چهره‌های اصولگرا با موضوعیت نحوه حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس نوشت به‌جای بازارگرمی‌ها و تلاش برای ایجاد انتخابات نمایشی که به دنبالش ناامیدی مردم و از دست رفتن فرصت‌ها به بار می‌آید بهتر است جریان نگران اصولگرا و دلواپسین جدید به دنبال ایجاد فضا برای جذب حداکثری و ایجاد رقابت سالم باشند. اگرچه دیگر مانند دهه ۷۰ و ۸۰ نمی‌توان با قاطعیت از حضور چشمگیر مردم در پی چنین تصمیمی سخن گفت اما می‌توان آن را گامی به سمت رضایتمندی مردم با ترسیم هدف بلندمدت در پی فرصت برای مقبول گزینی و احتمالاً شایسته گزینی در نظر گرفت.

روزنامه همدلی در سرمقاله خود مدعی شد: اکنون جریان خالص ساز در پهنه سیاسی کشور بیش از آن‌که نگران رقابت پایاپای با رقیبانی باشد که اصلاح‌طلب خوانده می‌شوند به طیف‌های هم سو توجه دارند که لازم است آنان نیز به‌گونه‌ای از صحنه کنار گذاشته شوند یا با تحمیل قواعد خود به آنان به گونه تاکتیکی عمل کنند این تاکتیک در خدمت به نگاه راهبردی آنان برای قبضه کامل قدرت در نه‌تنها قوه مجریه بلکه قوه مقننه است که قرار است امسال انتخابات آن برگزار شود. مشارکت پایین مردم در چند انتخابات اخیر و پیش‌بینی تحلیل گران مبنی بااینکه انتخابات پیش رو هم در صورت باز نشدن روزنه‌ها از سوی شورای نگهبان می‌تواند تکرار آن مشارکت پایین را سبب شود دیگر برگ برنده این جبهه سیاسی است چه آنکه پایداری‌ها به‌خوبی می‌دانند در فقدان حضور رقیبی قوی و مشارکت پایین در انتخابات شانس بیشتری برای پیروز شدن دارند.

غلامحسین کرباسچی در گفتگویی تصریح کرد: اینکه اصلاحات از نبوی عبور کرد و یک خانم را در این مقام از حزب اتحاد گذاشت یک خسران برای اصلاح‌طلبان است البته بنده هیچ‌وقت در بخش شورای جبهه اصلاحات و در آن مجموعه‌شان نبوده‌ام اما آن چیزی که هست این است که آقای بهزاد نبوی یک انسان پخته و باتجربه ۶۰ سال سابقه سیاسی و مبارزاتی است و یک فرصت مغتنمی برای این جبهه بوده است و اینکه اصلاحات از نبوی عبور کرد و یک خانم را در این مقام از حزب اتحاد گذاشت یک خسران برای جبهه اصلاحات است.

***

اصلاح‌طلبان این روزها با کلیدواژه خالص‌سازی که پیش‌تر توسط علی لاریجانی مطرح شد سعی دارند فضای سیاسی کشور را با خود همراه کنند در این راستا برخی اتفاقات دانشگاه نیز مزید علت شد تا اصلاح‌طلبان بیشتر بر روی این کلیدواژه به‌عنوان یک موج نارضایتی‌سازی در جامعه استفاده کنند. البته این اتفاقات در دانشگاه بر اساس یک اصول اخلاقی و اداری اجرا شده است اما این مباحث برای اصلاح‌طلبان اصلاً مطرح نیست و آنان تنها به فضاسازی سیاسی خاص خود اقدام می‌کنند و اینکه افراد تا چه میزان صلاحیت علمی اخلاقی و... داشته باشند برایشان چندان ارزشی ندارد.

در همین راستا موج نارضایتی‌سازی در دانشگاه‌ها از سوی جریان اصلاحات به‌شدت پیگیری می‌شود تا بتوانند از بدنه دانشگاه با توجه به اینکه برخی دانشجویان تجربه سیاسی ندارند از آن‌ها جهت اهداف سیاسی جریانی خود سوءاستفاده کنند به‌ویژه اینکه دانشگاه‌ها در حوزه سیاسی یکی از پایگاه‌هایی هستند که توسط ضدانقلاب نیز رصد می‌شود و نارضایتی‌سازی در این حوزه می‌تواند بعداً برای ایجاد برخی التهابات سیاسی اجتماعی بستری برای بازیگران دیگر شود.

فضاسازی‌های سیاسی که اصلاح‌طلبان برای امر انتخابات بکار می‌برند و تند و رادیکالیزه کردن صحنه سیاسی کشور ممکن است به التهاباتی خصوصاً در دانشگاه‌ها گرایش پیدا کند که مشکلاتی را برای کشور به وجود بیاورد و از سوی دیگر خوراک خبری و تحرکات ضدانقلاب در بستر دانشگاه‌ها شود آنچه در اینجا باید بدان توجه کرد این است که انتخابات باید در فضایی کاملاً عقلانی و غیر هیجانی اداره شود و در این راستا بایستی این فضا را آن‌چنان مدیریت کرد که به‌جای هیجانات سیاسی عملکرد افراد ویژگی انتخاب افراد شود.

اصلاح‌طلبان که در گذشته کارنامه بسیار ضعیفی دارند در این حوزه سعی دارند با تند و رادیکال کردن فضا یک فراموشی عمومی نسبت به عملکرد خود به وجود بیاورند. این در حالی است که حافظه جمعی ایرانیان در این حوزه بسیار قوی است و اصلاح‌طلبان این موضوع را در انتخابات مختلف به‌خوبی درک کرده‌اند. اصلاح‌طلبان در انتخابات گذشته نهاد بی‌فایده‌ای برای رسیدن به یک نظر مشترک پایه‌گذاری کردند که همه‌ی احزابشان از آن فراری‌اند. این راهکار حتی نتوانست جلوی چنددستگی در بین آن‌ها را بگیرد جبهه اصلاحات که قرار بود اصلاح‌طلبان را منسجم کند و در بین آن‌ها اتحاد ایجاد کند و از چنددستگی آن‌ها بکاهد با تصمیمات و اشتباهات فراوانی که داشت باعث بیشتر شدن چنددستگی در بین احزاب اصلاح‌طلب شد مصاحبه اخیر کرباسچی و انتقادات تند وی نسبت به ریاست جبهه اصلاحات نیز مؤید این نظریه بوده است.